Herhangi bir neden sonucu hayatını kaybeden kişinin, arkasında bıraktığı borçlar, kalan hakları ve malvarlığına miras denir. Ölen kişinin arkasında kalan tüm haklar yasal mirasçıların olduğu gibi, bazı durumlarda mirası bırakanın vasiyeti doğrultusunda bir kişiye de bırakılabilmektedir. Mirası bırakan kişinin ölmeden önce mirasçıları ile oluşacak tüm haklardan vazgeçmesi için yapılan anlaşmalar da mevcuttur. İki taraf arasında şartlı veya şartsız olarak gerçekleştirilen bu anlaşmalar mirastan feragat sözleşmesi olarak adlandırılır. Peki, Mirastan Feragat Nasıl Edilir?
Mirastan Feragat
Mirastan feragat sözleşmeleri vasiyetname şeklinde düzenlenmesi ve noter tarafından onaylanarak yapılması gerekmektedir. Bu sözleşme gereğince, mirasçılar, ilerleyen zamanlarda oluşabilecek tüm miras paylarının bir kısmından veya tamamından vazgeçmiş sayılır;
- Tam feragat durumunda feragat edenin mirasçı sıfatından vazgeçtiği için miras bölünmesine katılmaz
- Kısmi feragat durumunda ise, feragat eden tarafın payına düşen kısım azalır veya mirasçı sıfatı devam etse bile kendi saklı payının korunmasından yararlanamaz.
Reddi Miras
Miras bırakanın ölmeden önce yaptığı anlaşmalar dışında, ölümünden sonra da kalan mirasın paylaşımı veya reddi söz konusudur. Ölümünden hemen sonra tüm mirası kanunen mirasçılara devrolur. Yasal veya vasiyet sonucunda atanmış olan mirasçıların, mirası bırakanın ölümünden oluşabilecek tüm borç, hak ve malvarlığını reddetmesi reddi miras olarak adlandırılır. Reddi miras yapılabilmesi için öncelikle, ölüm sonrası tüm mirasın mirasçılar üzerine geçmesi yani mirası bırakanın ölümünün gerçekleşmesi gerekir.
Mirasın reddi, Sulh Hukuk Mahkamelerinde yazılı veya sözlü beyannameler şeklinde olup, kayıtsız ve şartsız olarak yapılmaktadır. Reddi miras, miras bırakanın ölümünden sonraki 3 ayı kapsamaktadır. Bu süre;
- Yasal mirasçılar için, miras bırakanın ölümünü öğrendikleri an başladığı gibi, bilmedikleri bir mirasçı sıfatı konusunda mirasçı olduklarını öğrendikleri an başlar,
- Atanmış mirasçılar için ise, Sulh Mahkemesinin vasiyetname doğrultusunda mirasçıyı açıkladığı anda başlar.
Reddi Miras Davası
Reddi miras davası iki şekilde gerçekleşir;
Gerçek Reddi Miras; Sulh Mahkemeleri tarafından yapılır. Mirası reddeden mirasçılara bu mahkemeler tarafından bir belge verilir. Miras reddi yapıldıktan sonra, bu işlemden vazgeçme durumu kesinlikle söz konusu değildir. Vazgeçme durumu ancak, korkutma ve kandırma sonucu miras reddi yapıldıysa geçerli olmakta ve dava yoluyla yapılmaktadır.
Açılan bu reddi miras davalarında, mirasçıların beyannameleri Sulh hakimi tarafından incelenir, ret süreci ve mirasçı sıfatının olup olmadığı tespit edilir.
Hükmen Reddi Miras; Miras bırakanın ölmeden önce borçlarını ödeyebilecek durumda olmadığı tespit edilmiş ise herhangi bir mirasçı beyannamesine gerek duyulmaksızın mirasın reddi söz konusudur. Sulh Mahkemelerine herhangi bir beyanname sunulması gerekmemekte olup, icra söz konusu olan durumlarda mirasçılar bu hükmi reddi itiraz şeklinde sunabilir. Bu belgeler ve dava Asliye Hukuk tarafından incelenmekte olup mirasçı için gerekli süre verilmektedir. İcra söz konusu olmasına rağmen İcra Mahkemeleri, hükmi reddin itiraz kısmında yetkili değildir.
Reddi Miras ve Mirastan Feragat Arasındaki Farklar
Mirasın reddi, miras bırakanın ölümünden sonra yapılması söz konusu iken, mirastan feragat miras bırakan hayatta iken yapılır.
Mirastan feragat bir sözleşme niteliğinde olduğu için iki taraflı yapılması gerekirken, mirasın reddi hukuki bir kaç işlem ile mirasçılar tarafından yapılır.
Mirasın reddi, kanunda belirtilen ve mirasçının ölümünden sonra başlayan süreler dâhilinde yapılması zorunlu olup, mirastan feragat miras bırakanın sağlığında istenildiği anda yapılabilir, zaman kısıtlaması yoktur.
Mirastan feragat sözleşmelerinde eğer şartlı yapılmış ise, belirlenen ölçüde karşılık alırken, reddi mirasta herhangi bir karşılık söz konusu değildir.
Her iki durumda da mirasçı durumunun sonlandırılması durumu olmasına rağmen, amaçları, yapılma zamanları ve şartları konusunda birbirlerinden ayrılır. Bu farklar gözetilerek ilgili makamlar araştırılıp başvurulması gerekmektedir.
