Boşanma davası için delil toplama işlemi usulüne göre yapılarak mahkeme önüne getirilen ve boşanma talebi noktasındaki haklılığı kanıtlamaya yarayan argümanların sunulması işlemidir. Boşanma davaları hukukumuzda anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma davaları şeklinde yürütülür.
Çekişmeli boşanma davaları, boşanmanın özel ve genel nedenleri kapsamında yürütülür. Bu davaların açılması aşamasından maddi ve manevi tazminat taleplerine, nafaka belirlenmesinden çocuklarının velayetine ve mal paylaşımına dek çekişmeli boşanma davalarında delil durumu çok etkili olur.
İspat Yükümlülüğü Açısından Delil
Açılan boşanma davalarında istenen sonucun yani boşanmanın elde edilebilmesi ve istenilen taleplerin mahkeme nezdinde kabulü için gerekli olan ispata, sunulan deliller ile ulaşılabilir. Boşanma davalarında ispat yükümlülüğü davayı açan kişiye düşer. Özel ya da genel boşanma nedenlerine dayalı olarak açılan davalarda da, boşanma isteyen kişi iddia ettiği durumu ispat etmelidir. Aksi durumda boşanma davası reddedilme ile sonuçlanır.
Boşanma Davasında Yazılı Delil Durumu
Açılmış olan ya da açılacak bir boşanma davasında bir çok farklı husus ve materyal yazılı delil olarak kabul edilebilir. Bu kapsamda;
- Fotoğraf – video kaydı,
- Yazışma,
- Fatura,
- Telefon mesajı,
- Arama kayıtları,
- Kredi kartı ekstreleri
- Mektup – fax,
- Otel kayıtları
Gibi iddiayı ispatta kullanılabilecek her türlü doküman yazılı delil olarak kabul edilebilir ve iddianın ispatında kullanılabilir.
Boşanma Davasında Tanık Delili
Yine çekişmeli boşanma davalarında en önemli deliller arasında tanık beyanları yer alır. Tanık beyanlarının kabulü ve delil olarak varlık kazanabilmesi için şahit olduğu duruma doğrudan vakıf olması, taraflara yakınlık gibi durumlar mahkeme tarafından değerlendirilir. Tanıklık noktasında önemli konulardan biride yalan beyanda bulunma ve bu şekilde yalancı tanıklık konusudur ki, bu husus Türk Ceza Kanunu sistematiğinde suç olarak tanımlanmış bir durumdur.
Tanıklık gibi bilirkişi müessesi de delil toplama aşamasında mahkemelerce başvurulabilecek konular arasında yer alır. Bilirkişilik teknik bilgi gerektiren konularda uzman görüşüne başvurma olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda dosya içerisine sunulan bir konu ya da delil üzerinde teknik inceleme gerekmesi durumunda bilirkişi rapor veya beyanı önem taşır.
Delil Toplamada Kolluk Araştırmaları
Boşanma davalarında özellikle tarafların sosyal ve ekonomik durumlarının araştırılması konusunda kolluk araştırmasından yani polis veya jandarma tarafından yapılan araştırmalardan mahkeme yararlanır. Sosyo – ekonomik araştırma olarak da bilinen bu kolluk çalışmasında tarafların müşterek olarak kullandıkları ikametgah ve iş yeri gibi çevrelerde tahkikatlar yapılarak rapora bağlanır.
Ayrıca neticelenmiş ya da halen derdest olan başka mahkemelerde veya savcılıkta bulunan hukuk ve ceza dosyaları da boşanma davaları açısından delil niteliği taşıyabilir. Bu konu tarafların iddiaları kapsamında ortaya çıkabileceği gibi taraflar bu dosyaları delik olarak sunabilirler veya boşanma davasını yürüten aile mahkemesinden bu dosyaların getirtilmesini isteyebilirler.
Çok sık karşılaşılan bir durum olmasa da boşanma davalarında bir tarafın ileri sürdüğü iddiaların diğer tarafça kabulü yani bir diğer deyişle ikrar hususu da bu davalar yönünden delil niteliği taşır.
Sunulan Delillerin Hukuka Uygunluğu
Boşanma davalarında gerek taraflarca mahkemeye sunulan delillerin gerekse de dosya içerisine alınması istenen belge ve bilgilerin;
- Hukuka uygun yollar ile elde edilmesi,
- Bu delillerin kişilik haklarının ihlal edilmeden elde edilmesi,
- Özel hayat sınırlarına riayet edilerek elde edilmesi
Gibi konularda önem taşır. Aksi halde hukuka aykırı yollardan elde edilen bir delil, boşanma davasını yürüten mahkeme tarafından delil niteliğinde değerlendirilemeyeceği gibi bu delili hukuka aykırı olarak toplayan ve sunanlar açısından cezai yaptırıma da neden olabilir.
