Bir kişinin vefatından sonra düşünülmesi gereken bir durum olan miras ve mirasçılık temelinde dallara ayrılabilir, en önemli unsuru ise miras hukukunda akrabalık dereceleri nedir sorusudur aslında. Herkes kendince bilgiye sahip olduğunu düşünür ancak çok ince çizgiler ve kurallar dâhilinde ele alınır miras hukuku, kişinin vasiyetinden tutunda akrabalık derecelerinin yakınlığı mirasın pay edilmesinde etkendir.
Miras Paylaşılırken Akraba Dereceleri Nelerdir?
Akrabalar kişinin hayatta sahip olduğu mal varlığı ya da nakit gibi değerli eşyaların ya da borçlarının yakınlık derecelerine bağlı olarak sınıflandırılmasıdır. Kısaca miras hukukunda akrabalık dereceleri nedir sorusuna verilebilecek cevaptır halde derecelerimize bakalım;
Birinci derece akrabalar: anne, baba olarak ebeveynleri ve tabi ki varsa çocuklarıdır, ancak geride eş ile birlikte çocuklar kalırsa eşin payı ¼ olarak değerlendirilir ancak çocuk olmayıp eş ve ebeveynler kaldıysa eşin hakkın mirasın yarısıdır ve eğer çocuklarda da vefat durumu söz konusu ise torunlarına aktarımı yapılır,
İkinci derece akrabalar: kan bağında kuşak atlayan dede, nine, kardeş veya torunlardır. Bu durumda ise ebeveyn ya da kardeş yoksa ve eş varsa dede ve nineyle birlikte eş payı öleşir ve eşin payı 4/3 olur. Ancak dede nine de yoksa yerini amca, hala ve teyze gibi ikinci kuşak akrabalarda alabilir,
Üçüncü derece akrabalar: bu sınıfta yeğenler, hala, dayı ve bunların çocukları yer alır. Yukarıda da belirtildiği üzere ve genel olarak eş ve çocuklar öncelikli olur ancak belirtilen akrabaların hiç birisi yoksa ve eş varsa bütün miras eşe kalır. Eğer mirasçının eşi de yoksa o halde bütün miras devlete kalıyor.
Akrabaların Varlığı Miras Hukukunda Etlidir
Miras hukukunda akrabalık dereceleri nedir sorusu görüldüğü üzere mirasçının tayin edilmesinde hayatta olan akrabaların varlığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kanun ve yasalar her ne kadar sınırlı olarak belirlense de aslında yasal olan mirasçılar kişiye göre değişkenlik gösterir. Herhangi bir anlaşmazlık durumunda olayın yargıya intikal edilmesinde fayda vardır.
Miras Hukukunda Akraba Derecelerinde İstisnai Durumlar
Genel olarak miras hukukunda erkeğin vefatına bağlı yorumlamalar yapılır peki aksi olursa kadın vefat ederse ne olur, erkek kadının mirasından payını alıyor ve bu payı da sonrasında dilerse kendi mirasçı sınıfına bırakabiliyor. Bunların dışında ise gelin ve damat olarak adlandırılan akrabalar mirasçı olamıyor, ancak eşlerine miras kalabiliyor. Yani dolaylı yoldan mirasçı sayılıyorlar.
Miras Hukukun Akraba Derecelerinde Evlatlığın Payı Nedir?
Miras hukukunda akrabalık dereceleri nedir sorusunda karşımıza evlatlık tabiri de çıkabilmektedir, her ne kadar kan bağı olmasa da kalan mirastan hak sahibi olabiliyor. Ayrıca dilenirse öz ailesinden de miras hakkı talep edebiliyor, ancak evlatlık durumu toplumca pek kabul görmediğinden başlangıçtan bitimine kadar hukuki yardım alınması daha uygundur.
Miras Hukukunda Saklı Pay
Miras hukukunu incelerken karşımıza çıkan saklı pay isimli bir terim vardır, özel durumlardan dolayı vefat eden kişi sağlığında malvarlığını tek bir kişiye bütünü ile bırakma özgürlüğüne sahip değildir. Kişinin birinci derece de yer alan akrabaları ve hatta evlatlığı bu saklı pay hakkına sahiptir, kısacası aslında bu durumda yakın akrabaların hakları gözetilmesi planlanmış oluyor.
Akrabaların Mirastan Mahrum Olabileceği Durumlar
Miras hukukunda akrabalık dereceleri nedir sorusunu incelerken karşımıza çıkabilecek olumsuz durumlardan birisi de mirastan mahrum bırakılabilme durumudur. Hangi durumlarda mirastan mahrum olunur;
Mirasçının vefat eden kişiye ya da vefat edenin yakınlarından birisine karşı çok ağır bir suç işlemesi, Ya da mirasçının vefat eden kişiye ve aile üyelerine karşı aile hukukuna bağlı olarak sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda mirastan men edilir.
