Miras, ölen kişinin yakınlarına bıraktığı mal, borç ya da hakların tümüdür. Miras bırakılan kişi ile ölen kişinin kan bağı olması şart değildir. Eğer kişi mirasını kan bağı olmayan birine ya da birilerine bırakacak ise bunu veraset belgesi ile belirtmesi gerekmektedir. Aynı şekilde kan bağı olmayan kişilere miras bırakılacağı gibi, TSK, LÖSEV gibi bir kuruma da miras bırakılabilmektedir. Bunun yanında ev miras bırakılacağı gibi, bir borç da miras bırakılabilmektedir. Hukuka göre mirasçı atanan ve kanuni olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Atanan mirasçı, vasiyetnamede belirtilen ve ölen kişi ile arasında kan bağı olmayan kişilerdir. Kişi kendi mirasını isterse ölmeden önce de atanan mirasçılarına bırakabilir. Kanuni mirasçı ise kişinin oğlu kızı, eşi, annesi, babası, amcası, halası, teyzesi, dedesi ve torunlarıdır. Ölen kişinin eşi ve soyundan olanlar, o kişinin asıl mirasçıları olurlar. Bu kişiler eşit miras hakkına sahiptirler. Kişi ölmeden de mirasını paylaştırabilir. Bunun için veraset intikal belgesi hazırlanır ve kişi mirasını, hangi oranlarda, ne şekilde dağıtacağını bu belgede belirtir. Tabi tüm bu hakları tek bir çatı altında toplayan bir kanun da bulunmaktadır. Miras hukuku bu kanunu düzenler ve miras dağılımındaki adaletsizlikleri, anlaşmazlıkları en aza indirmeyi hedefler. Dolayısıyla kendisine miras kalacak olan herkes miras hukukuna göre mal paylaşımı nasıl yapılır? Şeklinde bir meraka sahiptir. İşte yanıtı.
Miras Nasıl Devredilir?
Miras hukukuna göre, ölen kişinin asıl mirasçıları altsoyu ve eşidir. Bu kişiler miras üzerinde eşit pay hakkına sahiptirler. Ancak kişinin eşi ölmüş ise mirasçısı yalnızca altsoyudur. Eğer bu altsoydan da birileri öldü ise miras, o ölen altsoyun da altsoyuna geçer. Örneğin ölen kişinin oğlu da ölmüş ise miras torununa kalır. Ancak kişinin ne eşi, ne de altsoyu yok ise bu durumda hukuka göre miras, ölen kişinin anne ve babasına devrolur. Bu aşamada şu yol izlenir,
- Eğer kişinin altsoyu, eşi ya da anne ve babası yok ise, miras üst soya, yani ölen kişinin anne ve babasına geçer,
- Eğer ölen kişinin anne ve babası da hayatta değil ise miras anne ve babanın alt soyuna, ölen kişinin kardeşlerine geçer,
- Eğer kardeşler de hayatta değil ise miras amca, dayı, teyze ve halaya kalır.
- Eğer miras bırakan kişinin en altsoyu, ne de üstsoyu hayatta değil ise bu durumda tüm malları devlete kalmaktadır.
- Tüm bu hallerde de mal paylaşımı eşit yapılmaktadır.
Kişi Hayatta İken Mal Paylaşımı
Miras hukukunda mal paylaşımı kişi ölmeden de devreye girebilmektedir. Ancak bunun için kişinin vasiyetname yazması gerekmektedir. Bu vasiyetnamede malını ne şekilde, kimlere pay edeceğini belirtmelidir. Ölmeden mal paylaşımı ancak miras bırakanın kendi rızası ile gerçekleşmektedir. Kişi vasiyetname ile kendi yasla mirasçısı olmayan herhangi bir kişiye ya da kuruma da mirasını bırakabilmektedir.
Her koşulda miras bırakan kişinin eşi, mirasta hak sahibidir. Eğer miras bırakan kişinin altsoyu yaşıyor ise malların en az 4’te 1’i miras bırakan kişinin eşinindir. Ancak altsoy yok ya da yaşamıyor ise bu durumda miras, miras bırakan kişinin eşi, annesi ve babası tarafından eşit paylaşılır. Anne ve babanın yaşamaması durumunda ise az önceki şekilde, miras onların altsoyuna, yani miras bırakan kişinin kardeşlerine geçer. Ancak miras bırakılmadan önce eş ile olan nikâh sonlandırıldı ise ölen kişinin eşi mirasta hak talep edemez.
