Miras bırakan kişinin son isteklerini açıkladığı vasiyetname çeşitlerinden olan El yazılı vasiyetname nedir? Geçerlilik şartları nelerdir? sorularına geçmeden önce vasiyetname nedir konusuna bakalım. Vasiyetname, miras bırakmayı düşünen kişinin mirasının paylaşımına dair esasları belirlediği yazılı belge ya da sözlü beyandır.
Kimler Vasiyetname Düzenleyebilir?
Vasiyetnameler ölüme bağlı tek taraflı işlemlerdir. Vasiyet düzenleyebilmek için miras bırakmayı düşünen kişinin ayırt etme gücünün bulunması ve de onbeş yaşını doldurmuş olması şartları aranır. Ayrıca miras bırakan kişi ölüm zamanına dek her zaman, hiçbir koşula bağlı olmaksızın, tek taraflı olarak ve serbestçe vasiyetnamesini geri alabilir ya da istediği gibi değiştirebilir.
Vasiyetname Türleri
Vasiyetname müessesi, hukuk sistemimiz içerisinde sınırlı sayı ilkesi uyarınca yalnızca üç şekilde düzenlenebilir ve hepsinin bazı geçerlilik şartları bulunur. Bu miras türleri Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenmiş olup şu şekillerde yapılabilirler;
- Resmi Vasiyetname, resmi memurca iki tanığın katılımı ile düzenlenen belgelerdir. Vasiyetname düzenlemeye yetkili memur ise, Sulh hakimi, noter ya da kanun ile kendisine bu yetki tanınmış başka bir görevli olabilir.
- Sözlü Vasiyetname, istisnai bir düzenlemedir ve miras bırakan kişi yakın ölüm tehlikesi, savaş, hastalık, ulaşımın kesilmesi gibi olağanüstü durumların varlığı halinde resmi ya da el yazılı vasiyetname düzenleyemediği hallerde, bu yola başvurulabilir.
- El yazılı Vasiyetname, Hukuk sistemimizde düzenlenen diğer bir vasiyetname türüdür.
Bu üç yol dışında başka bir şekilde miras bırakılmasına yönelik vasiyetname düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu üç tür vasiyetname içinde bazı geçerlilik şartları bulunur.
El Yazılı Vasiyetname Nedir?
El yazısı ile vasiyetname Türk Medeni Kanunun 538. maddesinde düzenlenmiştir. Miras bırakan kişinin tamamını el yazısı ile oluşturduğu, tek taraflı gerçekleşen ve ölüme bağlı olarak sonuç doğuran, saklı paylar dışındaki mirasın paylaşımına yönelik düzenlenebilen vasiyetname türüdür.
El Yazılı Vasiyetname Nasıl Yapılır?
Bu vasiyetname türü yalnızca okuma ve yazma bilen miras bırakanlar tarafından düzenlenebilir. Okuma yazma bilmesine karşın başkaca bir engel sebebi ile yazı yazamayan kişilerde bu şekilde vasiyetname düzenleyemezler. Medeni Kanunun el yazılı vasiyetname konusundaki düzenlemesine göre, bu vasiyetname türünde bulunan metnin tamamının miras bırakan kişi tarafından el yazısı ile yazımı ilk ve temel şarttır. Burada güdülen amaç vasiyetnamenin başka kişilerce tahrif edilmesinin ya da değiştirilmesinin önlenmesidir. Bu şekilde düzenlenmeyen bir vasiyetname şekil şartlarına uyulmadığı için geçerlilik kazanamaz.
Geçerlilik Şartları
El yazılı vasiyetnamenin geçerli olabilmesi ve hukuki anlamda sonuçlar doğurabilmesi için gerekli geçerlilik şartları ise;
- Vasiyetnamenin tümünün miras bırakan kişinin el yazısı ile yazımı gerekir.
- İmza ve tarih kısımlarının da el yazısı ile oluşturulması mecburidir.
- Vasiyetname üzerinde yapılacak ekleme ya da çıkarmalarında vasiyet eden kişinin kendi el yazısı ile yazılması zorunludur.
- Vasiyetname miras bırakan tarafından birden fazla günde düzenlenmişse, tamamlandığı gün düzenleme tarihi olarak yazılır.
- Makine vasıtası ile yazılan vasiyetnamelerin geçerliliği olmadığı gibi, bir kısmı makine vasıtasıyla yapılmış eklemeler, çıkarmalar veya düzeltmeler de geçerli olmaz.
Bu tür vasiyetnamelerde imza şekil şartı olup, mühür ve benzeri kullanımlar imza şartının geçerliliğini ortadan kaldırmaz. Üçüncü kişiler tarafından yapılan eklemeler sonuç doğurmaz ve miras bırakanın düzenlemeleri geçerliliğini korur.
Saklı Paylar
Vasiyetname yapımındaki şekil şartları yanında bazı sınırlamalarda bulunur. Miras bırakan kişi tereke üzerinde sınırsız şekilde bir tasarruf hakkına sahip durumda değildir. Miras bırakan kişinin ölüme bağlı olarak gerçekleştirdiği tasarruf hakkı, bir başka deyişle vasiyetnameye konu olabilecek kısım ancak saklı paylı mirasçıların bu saklı payları dışında kalan kısımlardır. Miras bırakan saklı paylara dokunamaz ve bu konuda vasiyetname düzenleyemez.
