Hangi durumlar boşanma sebebi sayılır? Sorusunun cevabı boşanmanın türlerine göre değişiklik gösterir. Boşanma davalarının açılması iki şekilde gerçekleşebilir. Bu dava türleri ise şunlardır:
- Çekişmeli boşanma davası
- Anlaşmalı boşanma davasıdır
Boşanma davalarının açılması pek çok sebebe bağlıdır. Bu sebepleri şu şekilde incelemek mümkündür;
Boşanmaya Sebep Olan Durumlar
Anlaşmalı boşanma davalarında, herhangi bir sorunla karşılaşılmazken, çekişmeli boşanma davalarında hangi tarafın hatalı olduğu, tazminat, nafaka, ev eşyalarının paylaşımı, velayet gibi konularda çekişmelerin gerçekleşir. Çekişmeli boşanma davasına yol açan sebepler, özel ve genel nedenlere bağlıdır. Genel boşanma sebeplerine örnek vermek gerekirse; geçimsizlik, hakaret, şiddet, evlilik sorumluluklarını yerine getirmeme, güven sarsan davranışlar gibi birçok neden sayılabilir. Özel boşanma sebepleri ise kanunda şu şekilde yer almıştır:
- Zina,
- Onur Kırıcı Davranışlar,
- Suç İşleme,
- Haysiyetsiz Hayat Sürme,
- Terk Etme,
Akıl Hastalığı gibi birçok sebep kanunda özel boşanma sebepleri şeklinde yer alır. Özel boşanma ve genel boşanma sebeplerinin yol açtığı hukuki sonuçlar farklıdır. Özel boşanma sebeplerine dayalı olarak açılan davalarda, davacı karşı tarafın haksız olup olmadığını ispatlamak durumunda değildir, sadece özel bir boşanma nedeni olduğunu ispatlaması yeterli olacaktır.
Genel boşanma sebeplerine dayalı olarak açılan bir davada ise boşanma kararı alınabilmesi için davacı ve davalı karşı tarafın kusurunu ispatlamak durumundadır. Bu durumdan hareketle de davaların aynı hukuki sonuçlar doğurmayacağı anlaşılmış olur.
Anlaşmalı Boşanma Davalarında Tarafların Dinlenmesi
Anlaşmalı boşanma davalarında tarafların dinlenebilmesi için bazı şartlar vardır. Bu şartları şu şekilde belirtmek mümkündür:
- Evliliğin en az 1 yıl kadar sürmüş olması gerekir.
- Eşlerin mahkemeye birlikte başvurmuş veya bir eşin açmış olduğu davayı diğer eş de kabul etmelidir.
- Taraflar, hakim karşısında boşanma iradelerini açıklamalıdır.
- Boşanmanın mali sonuçlarını ve çocuklarla ilgili yapılan düzenlemeyi hakimin uygun bulması gerekir.
Tüm bu şartlar sağlandığı takdirde tarafların dinlenmesi gerçekleşir.
Yargıtay İçtihatları İle Belirlenen Boşanma Sebepleri
Yargıtay İçtihatları ile ortaya çıkarılan bazı durumların evliliği temelden sarstığı belirlenmiştir. Yargıtay tarafından boşanma kararının verilmesi gerektiğine inanılan durumlar ise şöyledir:
- Cinsel ilişkiden kaçınma,
- Güven sarsıcı davranışlar,
- Eşi doğal olmayan türden cinsel birleşmeye zorlama,
- Eşlerin aileye kötü davranması,
- Eşini sevmediğini mahkemede beyan etme,
- İcra takibi,
- Eşinin ayrı konut isteğinin dikkate alınmaması,
- Eşin ev işlerinden kaçınması,
- Eşlerin çocuklarının bakımıyla ilgilenmemesi,
- Eşin ahlaksızlıkla ithamı,
- Evlilik sırlarının açığa çıkarılması
Gibi nedenler Yargıtayca kabul edilmiş olan genel boşanma sebepleridir.
Ortak Hayatın Tekrar Kurulamaması Sebebiyle Açılan Çekişmeli Boşanma Davası
Boşanma nedenlerinden herhangi biriyle açılmış olan davanın reddi ve bu kararın kesinleşmiş olduğu tarihten başlayarak üç sene geçmesi halinde, herhangi bir nedenle ortak hayat tekrardan kurulamamışsa evlilik birliği sarsılmış sayılır ve taraflardan birinin istemi halinde boşanmaya karar verilir.
Üç senelik sürede ortak hayatın tekrardan kurulamadığının eşler tarafından ispatlanması durumunda boşanma kararı alınacaktır. Eşlerin geçici bir süreliğine fakat ortak hayatı tekrardan kurma iradesi düşünmeden bir araya gelmeleri ortak hayatın tekrar kurulduğu anlamına gelmez.
Bu nedenle boşanma davasını açan eş, boşanmanın kesinleşme kararının ardından en az 3 senelik bir sürede ortak hayatın tekrardan kurulamadığını ispat etmesi yeterlidir. Verilmiş olan bu üç yıllık süre ise asgari bir süredir. Dolayısıyla bu süreden kısa bir süre ortak hayatın yeniden kurulamadığının ispatı değildir. Fakat bu süreden fazla bir sürede ortak hayat tekrardan kurulmuşsa daha sonra bu nedene bağlı olarak boşanma davası açılamayacaktır.
