Yasal çerçeve içerisinde; mirasçı tarafından bırakılan tüm mirasa mirasçının ölüm anından itibaren hak kazanılır. Bu hak kazanma sınırları da yine yasal düzenlemelerle çizilmiştir. Şayet mirasçının malları devlete geçmemiş ise; mirasçının ölümü sonrası oluşabilecek alacak ve verecek durumlarını kontrol altında tutabilmek için sulh ceza mahkemesince incelenir. Miras konuları içerisinde yer alan miras defteri nedir? Sorusu hakkında bilgi almak isteyenlere yönelik hazırlanan yazı faydalı olacaktır.
Konu Hakkında
Ölüm hak miras hak sözü ile mirasın varisçilere dağıtılması konusu her zaman adilane olmayıp yasal süreçlere başvurularak sonuç alma yoluna gidilmiştir.
Türk Medeni Kanunu içerisinde yer alan miras hukukunda belirtilen kural külli halefiyet ekseni ilkesi üzerinden yasal ve atanmış mirasçı olacaklar mirasçının ölümü an itibariyle otomatik olarak kendiliğinden mirasçı olurlar. Mirasçı olanlar mirasçı olarak hak kazanıldığı andan itibaren mirasçının bıraktığı mal varlığı ve borç dışında kendi şahsi mal varlıklarıyla da sorumlu hale gelirler.
Miras Defteri
Miras defterinin tutulmasının zorunluluğu; resmi miras defteri tutularak mirasçılardan kalan alacak ve borçların belirlenmesi ve mirastan kalan her şeyin durumu hakkındaki net bilgi ve belgelerin kayda geçtiği ve bu konudaki verilerin tamamının not edildiği defter olan miras defterine bakılarak reddi miras veya mirası kabul etme farkındalığı oluşturulur.
Defter Tutma Zorunluluk Durumları
- Mirasçılar arasında vesayet altında var ise veya vesayet altına alınması gereken kişiler varsa
- Mirasçılardan biri kayıp ve ulaşılamıyor ise
- Mirasçıların talebinin yasal süre içerisinde talepte bulunması durumunda defter tutulur. Bu süreç 30 gündür)
Miras Defteri Tutmak İçin Yapılması Gerekenler
- Talepte bulunulması (yasal mirasçıların talepleri ile gerçekleşir. (Resmi defter tutulması için yazılı dilekçe ile beyanda bulunulması veya sözlü beyanın tutanağa geçirilerek beyanda bulunana imzalatılması ile gerçekleşir.)
- Ehil olmak (18 yaşında olmak, ergen ve akli dengesinin yerinde olması)
- Mirası ret etme hakkına sahip olunması
Miras talebi için belirlenen süre içerisinde beyanda bulunulması Ölümü gerçekleşen mirasçının ölüm zamanından itibaren 1 ay içinde resmi talepte bulunulması yasal süreç olarak kabul edilse de mirası reddetme sürecinden itibaren de 1 aylık süre içerisinde müracaat edilmelidir.
- Resmi miras defteri tutulma nedenleri
Hazırlık aşaması
Deftere geçirme aşaması (bilgi verme, doğrudan doğruya deftere geçirme, alacak ve vereceklere ilan çağrısı, Defterden sorumlu memur ve aktif ve pasif durumların kayıtları, ön sorunlar, kalan eş ve yasal mal rejimi)
İşlemlerin durması
- Resmi miras defteri tutulma usulü
- Defter tutmanın sona ermesi
- Beyan ve beyana çağrı
- Miras defterine göre kabul sonuçları
- Yetkili ve görevli mahkeme
- Masraf ve harçlar
Defter tutma işlemleri mirasçının varlığından karşılanır. Mirastan karşılanması uygun görülmez ise defteri açma beyanında bulunandan masraflar alınır.
İlgili Kanunlar
İsviçre Medeni Kanunundan alınarak uygulanan kanun Türk Medeni Kanunu’nun 599. maddesi ve bu konu ile alakalı konularında yer aldığı 532, 559, Mülga 581,599, 619,629, 640, 648, 763 ,989 sayılı kanun maddelerine istinaden miras iş ve işlemleri yürütülür bununla ilgili kanun maddesinde yer alan durum;
“Mirası ret etmek hakkına sahip olan her mirasçı miras defteri tutma isteğinde bulunabilir. Bu talep mirası ret etme anından itibaren 30 günlük süre dâhilinde gerçekleştirilmelidir. Mirasçılardan sadece bir kişinin talebi defter tutmak için yeterlidir.” diye geçer.
Konu ile ilgili en son yasa 4721 sayılı ve 2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Türk Medenî Kanunu’nun (TMK) 599. maddesine göre halen uygulanmaktadır.
