Boşanma davasında tedbir nafakası adlı bir düzenleme Medeni Kanun’da bulunmuyor. Bu terim öğretide kullanılarak hukuk literatüründe kendine yer edinmiştir. Tedbir nafakası, boşanma davasıyla beraber ayrı yaşama hakkı bulunan eşlerden, yoksulluğa düşebilecek diğer eşe, çocuklar için kullanmak üzere verilen parasal katkıdır. Peki, Boşanma Davasında Tedbir Nafakası nedir?
Tedbir Nafakasını Kim Talep Edebilir?
Tedbir nafakasını talep eden kişiler için gerekli şartlar şunlardır:
- Tedbir nafakasını sadece eşlerden biri isteyebilir. Bu nafaka talebini kadın da erkek de yapabilir.
- Tedbir nafakası talep eden kişinin davacı veya davalı olması önemli değildir. Çünkü kanunda bu konuyla ilgili bir sınırlama getirilmediği için tersi bir düzenleme kötü kullanımlara neden olabilir.
- Tedbir nafakasını çocukların fiilen yanında kaldığı veya mahkeme tarafından boşanma davasında tedbiren çocukların velayeti verilen eş çocuklar adına kullanmak için tedbir nafakası talebinde bulunabilir.
Tüm bu şartlar dâhilinde eşler tedbir nafakası isteme hakkına sahiptir.
Tedbir Nafakası İçin Talepte Bulunmak Zorunlu Mudur?
Aile Mahkemeleri’nde yazılı olan yargılama usulü geçerlidir. Yazılı yargılamada ise taleple bağlılık ilkesi vardır. Bu ilke, hâkimin talepte bulunulmayan herhangi bir konuda karara varamayacağı gibi talebi aşan bir kararda bulunamayacağını anlatır. Bu sebeple tedbir nafakası için talepte bulunulmadığı zaman hâkim kendiliğinden bir karar veremez.
Tedbir Nafakası Nereye Ödenir?
Tedbir nafakası, bir banka hesabına veya PTT aracılığıyla kendisine gönderilebilir. Fakat eşlerden biri diğer eşe karşı icra takibi başlatmışsa ödeme, icra dairesinin belirtmiş olduğu hesaba veya icra dairesi veznesine yapılır.
Tedbir Nafakası Nasıl Belirlenir?
Kanunlara göre hâkim gerekli olan tedbirleri almak zorundadır. Dava açıldığında tarafların, sosyal ve ekonomik durumları kolluk kuvvetleri aracılığıyla belirlenir, tarafların taşınır ve taşınmaz mallarıyla ilgili bilgileri Takbis, Takbas sistemleri aracılığıyla getirtilir. Mahkemenin bu bilgileri kendi toplamasının nedeni eşlerin sosyal ve ekonomik durumlarını öğrenmektir. Eşlerin sosyal ve ekonomik durumları belirlendiğinde hangi eş için ne miktarda tedbir nafakası verileceği tespit edilir. Tedbir nafakası verilecek olan eş için belirlenen nafaka miktarı şu detaylara bağlıdır:
- Eşin kaç çocuk ile birlikte yaşadığı,
- Çocukların yaşları,
- Ve bu çocuklar için uygun miktar ne olacağı gibi detaylar hâkim tarafından göz önünde bulundurulur.
Bu nedenle herkes için farklı bir tedbir nafakası miktarı belirlenir. Bu miktar belirlenirken hâkimin takdir yetkisi doğrultusunda ve eşlerin sosyal ve ekonomik düzeylerine göre belirleme yapılır. Bu bakımından herkes aynı miktarda tedbir nafakası talebinde bulunamaz.
Tedbir Nafakası Ödenmediği Zaman Ne Olur?
Mahkeme kararına dayanan bir tedbir nafakası ödenmediği durumlarda icra takibi başlatılabilir. Üstelik tedbir nafakası alacaklısı olan eşin sahip olduğu hakkı sadece bu kadar değildir. İcra takibi ile de tedbir nafakası alamayan kişi son üç aylık tedbir nafakası için İcra Ceza Mahkemesine başvurabilir. İcra Ceza Mahkemesi şikâyetin devamı halinde borcu olan eşe üç aya kadar hapsen tazyik cezası verebilir.
Tedbir Nafakası Yükümlülüğü Ne Zaman Sona Erer?
Tedbir nafakasının sona erdiği durumlar şunlardır:
- Geçici tedbir nafakası dava tarihi ile başlayan ve hükmün kesin bir karara varana kadar süren bir yükümlülüktür. Fakat tedbir nafakası kimi durumlarda hüküm kesinleşmesinden önce de sonlanabilir.
- Eşlerden birinin ölmesi durumunda da geçici tedbir nafakası kendiliğinden son bulur.
- Eş Hakkında Gaiplik Kararı verilmesi gibi bir durumda da tedbir nafakası sona erer.
- Eşlerden biri düzenli olarak biriyle yaşamaya başlaması durumunda mahkeme tedbir nafakası yükümlülüğüne son verir.
- Tedbir nafakasından feragat edilme durumunda feragat tarihinden başlayarak tedbir nafakası ödemesine son verilir.
- Tedbir nafakası mahkeme kararıyla kaldırılması halinde tedbir nafakası sona erer.
Tüm bu durumlar ortaya çıktıktan sonra tedbir nafakasının hiçbir yükümlülüğü kalmaz.
